کنترل کیفیت، نصب و تعویض بالشتک های الاستومری (نئوپرن) در سازه های پل

استرونگ هلد ایران | 5 سال پیش

کنترل کیفیت، نصب و تعویض بالشتک­ های الاستومری (نئوپرن) در سازه ­های پل

نویسنده: شرکت استرونگ هلد ایران

 

 

چکیده

در چند دهه ­ی اخیر استفاده از تکیه ­گاه الاستومری در پل­ها افزایش چشمگیری پیدا کرده است. استفاده از تکیه­ گاه الاستومری باعث استهلاک نوسانات طبیعی عرشه ­ی پل ناشی از انبساط و انقباض و بارهای دینامیکی و ترافیکی شده و این تغییرشکل ­ها را به پایه انتقال نمی­دهد، به عبارت دیگر تکیه­ گاه الاستومری به عنوان جداگر عمل کرده و عملکرد دو قسمت عرشه و پایه­ ی پل را از هم جدا می­کند. نحوه­ ی صحیح نصب این تکیه­ گاه­ ها از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد که بایستی مطابق با استانداردهای موجود انجام پذیرد. عدم نصب صحیح الاستومر، جنس نامرغوب، سپری شدن عمر مفید الاستومر و اعمال شدن بارهای نا معقول از جمله دلایلی هستند که می­توانند الزامات مربوط به تعویض بالشتک الاستومر را فراهم نمایند. هدف از گزارش پیش­رو، ارائه برنامه کنترل کیفیت، نگهداری و بازرسی­ های دوره ­ای الاستومر و نحوه­ ی صحیح نصب و تعویض الاستومر بوده و به صورت مفصل مورد بررسی قرار گرفته است.

کلمات کلیدی: تکیه­ گاه الاستومری، انبساط و انقباض، جداگر، پل، بالشتک الاستومری، نگهداری

 

1- مقدمه

کاربرد تکیه­ گاه­ های الاستومری ( نئوپرن )  در پل ­ها از حدود سال 1950 آغاز گردیده و تا اکنون دارای سابقه عملکرد بسیار خوبی بوده و امروزه به عنوان پرمصرف­ترین تکیه ­گاه پل مطرح می­باشند. نئوپرن­ ها را در دو نوع نئوپرن طبیعی ( تولید شده از کائوچو) و نئوپرن مصنوعی ( تولید شده از کلروپن ) دسته ­بندی می­نماید.

نئوپرن (Neoprene) یا کلروپرن (Polychloroprene) از خانواده لاستیک­ های مصنوعی هستند که از پلیمریزاسیون کلروپرن تولید می­شوند. نئوپرن دارای تعادل شیمیایی خوبی بوده و در دماهای مختلف انعطاف­ پذیر باقی می­ماند و در هر دو حالت جامد و مایع وجود دارد.

نئوپرن به صورت ساده که فقط از الاستومر ساده تشکیل شده و یا مسلح که شامل لایه­ های متناوب الاستومر به علاوه فولاد می­باشد به دلیل انعطاف پذیری برشی مناسب،  به صورت گسترده­ ای به عنوان جداساز لرزه ­ای مورد استفاده قرار می­گیرد، بدین ترتیب که در پل­ ها در اثر جابجایی عرشه، نیروی برشی کمی را بر پایه ­ها (ستون­ ها) انتقال می­دهد و در ساختمان­ها نیز در اثر جابجایی فونداسیون نیروی برشی کمی به اسکلت انتقال می­دهد. لاستیک­ های استفاده شده در این لرزه ­گیرها، لاستیک طبیعی(NR) و یا الاستومر مصنوعی (CR) است. نئوپرن به عنوان محصولی ایده­ آل برای کم­ کردن و انتقال نیروی وارده که در اثر ترافیک و ارتعاش و انبساط و انقباض حرارتی بر روی پل­ ها و سایر سیستم­ های مهندسی وارد می­شود استفاده میگردد]1[.

تکیه­ گاه­ الاستومری اِلمانی است که بین دو جزء از سازه قرار داده می­شود (برای مثال بین پایه پل و عرشه در پل ­ها) که باعث کاهش نوسان سازه فوقانی شده و میزان حرکت ناشی از زلزله را نیز کاهش می­دهد. علاوه بر این عملکرد مهم، تکیه ­گاه­ های الاستومری بایستی اجازه یا عدم اجازه حرکات مربوطه (از جمله انتقالی یا چرخشی) به المان­ های متصل به خود را بدهند و در عین حال دارای دوامی مطابق با عمر مفید سازه مورد نظر داشته باشند.

هدف اصلی از گزارش پیش رو ارائه­ ی برنامه کنترل کیفیت، نگهداری و بازرسی­ های دوره­ای الاستومر و نحوه­ ی صحیح نصب و تعویض الاستومر بوده و به صورت مفصل مورد بررسی قرار گرفته است.

 

2- کنترل کیفیت بالشتک الاستومر

کنترل کیفیت بالشتک­ های الاستومری از مرحله ساخت بالشتک در محل کارخانه شروع می­شود. این برنامه کنترل کیفیت شامل نظارت بر روند ساخت بالشتک و همچنین کیفیت مصالح استفاده شده در پروسه ساخت می­باشد. برای کنترل کیفیت مصالح الاستومری آزمایش ­های متنوعی بر روی اجزای تشکیل دهنده این المان انجام می­گردد. بصورت کلی دو نوع آزمایش می­تواند بر روی تکیه­ گاه­ های الاستومری انجام گردد. یکسری از آزمایش­ ها بر روی مواد و مصالح تشکیل دهنده ­ی بالشتک از جمله خواص لاستیک ­ها و خصوصیات فولاد مصرفی انجام می­شود و یکسری آزمایش­ های دیگر نیز بر روی نمونه­ ی کامل بالشتک انجام می­گردد.

در ادامه تعدادی از آزمایش ­هایی که بر روی خواص مصالح تشکیل دهنده ­ی بالشتک (لاستیک) انجام می­شود نشان داده شده است. در انجام این آزمایشات می­توان از استانداردهای ASTM یا ISO استفاده کرد. 

  • آزمایش دانسیته (استاندارد ASTM D297)
  • آزمایش مانایی فشار (استاندارد ASTM D395 یا ISO 815)
  • آزمایش استحکام کششی و آزمایش ازدیاد طول نهایی (استاندارد ASTM D412 یا ISO 37)
  • آزمایش زمانبندی حرارتی (استاندارد ASTM D573 یا ISO 48 یا ISO 188)
  • آزمایش مقاومت پارگی(استاندارد ASTM D624 یا ISO 34-1)
  • آزمایش دمای تردی نمونه (استاندارد ASTM D746)
  • آزمایش سفتی حرارتی آنی (استاندارد ASTM D1043)
  • آزمایش مقاومت در برابر ازن (استاندارد ASTM D1149 یا ISO 1431-1)
  • آزمایش سنجش سختی (استاندارد ASTM D2240)

مطابق با استانداردهای مذکور و با توجه به اینکه ضخامت نمونه­ های مورد آزمایش خیلی کم می­باشد لذا نمونه برداری از لاستیک از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد. استفاده از ضخامت­ های دلخواه لزوما به نتایج درست منتهی نخواهد شد.

علاوه بر آن از جمله آزمایش ­هایی که بر روی نمونه ساخته شده بالشتک انجام می­شود بصورت زیر می­باشد. این آزمایش­ها نیز می­تواند بر اساس استاندارد مختلف انجام گیرد.

  • آزمایش محاسبه مدول برشی نمونه تکیه ­گاه الاستومری (استاندارد EN 1337-3)
  • آزمایش محاسبه مدول فشاری نمونه تکیه ­گاه الاستومری (استاندارد EN 1337-3)

علاوه بر انجام آزمایش، بایستی یک نظارت دقیق بر پروسه­ ی ساخت و عمل آوری تکیه­ گاه­ های الاستومری انجام گردد. عمل ولکانیزاسیون بالشتک از اهمیت بالایی برخوردار بوده و تأثیر زیادی بر نحوه­ ی اتصال لایه ­های لاستیک و فولاد دارد. در صورتی که این اتصال بخوبی انجام نگیرد احتمال جدایی لایه ­های لاستیک و فولاد و خرابی کلی بالشتک تحت بار جانبی وجود دارد. در شکل (1) یک نمونه از بالشتک که بدلیل عدم چسبندگی مناسب لایه­ های لاستیک و فولاد در پروسه ساخت، بدون آن­که تغییرشکل جانبی قابل ملاحظه ­ای داشته باشد، گسیخته شده و کارایی خودش را از دست داده است.

                                                                              

                                                                                        شکل 1- گسیختگی بالشتک در اثر جداشدگی لایه­ های لاستیک و فولاد

 

3- نصب تکیه ­گاه­ های الاستومری

نصب صحیح بالشتک نئوپرن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و تأثیر زیادی در عملکرد آن در طول عمر مفید سازه دارد. استفاده از نیروی متخصص، مصالح مرغوب و نظارت بر مراحل نصب می­تواند اشتباهات احتمالی در نصب بالشتک را به حداقل برساند. دقت شود در صورت جوشکاری در نزدیکی تکیه ­گاه الاستومری نباید دمای اجزای متصل به الاستومر از 130 درجه سانتی­گراد فراتر برود.

در زمان نصب تکیه ­گاه­ های الاستومری در محل بایستی محل نصب تکیه­ گاه در بهترین شرایط ممکن باشد. پایین و بالای تکیه­ گاه (محل اتصال به سازه) بایستی صاف و تمیز و افقی و عاری از هرگونه مواد روغنی و گریس باشد. برای رسیدن به این شرایط می­توان از یک ملات (گروت) با مقاومت بالا در پایین و بالای تکیه ­گاه استفاده کرد. مشخصات گروت استفاده شده بایستی منطبق بر استاندارد بوده و از مقاومت بالایی برخوردار باشد تا در اثر بارهای فشاری خرد نشده و به عنوان تکیه­ گاهی برای الاستومر باشد. ضخامت معمول گروت حدود 20 تا 30 میلی­متر بوده و نباید بیشتر از 50 میلی­متر درنظر گرفته شود. حداقل فاصله بین پایه­ ی پل و عرشه فولادی (بعد از اجرای گروت) بایستی 15 سانتی­متر درنظر گرفته شود تا در صورت نیاز بتوان با جک­ های موجود، تکیه­ گاه مورد نظر را تعویض کرد. به عنوان یک پیشنهاد لازم است که لایه گروت در تمامی جهات به اندازه ارتفاع بالشتک عریض ­تر از بالشتک الاستومر باشد تا در صورت لغزش احتمالی، بالشتک از لایه گروت بیرون نزند. شکل (2) نمایی شماتیک از بالشتک الاستومر و لایه گروت را نشان می­دهد.

                                                                         

                                                                                          شکل 2- نمایی شماتیک از بالشتک الاستومر و لایه ­های گروت  

 

4- نگهداری و بازرسی­ های دوره­ ای

انجام بازرسی­ های دوره ­ای و به تبع آن نگهداری از بالشتک الاستومری یکی از مهمترین عواملی است که می­تواند عمر مفیر تکیه ­گاه را افزایش دهد. از نظر مفهومی کلیه عملیات و فعالیت هایی را که در راستای سالم و مرتب نگاه داشتن تجهیزات انجام میشود را نگهداری می­گویند. از جمله عملیاتی که در نگهداری انجام می­شود عبارت است از: بازدید مرتب تکیه­ گاه­ ها، رفع عیوب و نواقص احتمالی و جلوگیری از  وقوع آسیب های بزرگ و تعمیرات دوره ای در فواصل معین. با انجام بازرسی­ های دوره ­ای و عملیات نگهداری امکان تعویض یا ترمیم بالشتک می­تواند به تأخیر بیافتد. توصیه می­گردد مدت زمان بازرسی­ های دوره­ ای بصورت منظم و در هر سال توسط متخصصین مربوطه انجام گردد. از جمله عملیاتی که در بازرسی بایستی مورد توجه قرار گیرد عبارتند از کنترل تغییرشکل بالشتک و مقایسه با تغییرشکل مجاز، سالم بودن لایه ­ی گروت بالا و پایین بالشتک، عدم وجود پارگی در بالشتک و کنترل لغزش بالشتک. در صورت مشاهده هر یک از موارد مربوطه بایستی اقدامات لازم انجام گیرد.

 

5- تعویض و ترمیم تکیه­ گاه ­های الاستومری

در این بخش به بیان دلایل تعویض و ترمیم بالشتک پرداخته و سپس یکی از روش ­هایی که می­توان برای تعویض و یا ترمیم الاستومر بکار برد مورد بررسی قرار می­گیرد. بنا به دلایل مختلفی ممکن است نیاز باشد که تکیه­ گاه الاستومری موجود در یک سازه  پل تعویض گردد. از جمله این دلایل می­توان به سپری شدن عمر مفید سازه، مشکلات موجود در نصب اولیه، مشکلات موجود در طراحی اولیه، مشکلات موجود در پروسه ساخت، اعمال بارهای نا معقول و اتفاقی، جنس نا مرغوب بالشتک و ... اشاره نمود. در ادامه هر یک از مشکلات اشاره شده جداگانه مورد بررسی قرار می­گیرد.

 

1-5- سپری شدن عمر مفید بالشتک

عمر مفید بالشتک ارتباط مستقیمی با کیفیت مواد اولیه الاستومر دارد. چنانچه از مصالح با مرغوبیت بالا در ساخت قطعه الاستومری استفاده شود عمر این قطعه نیز افزایش پیدا می­کند. در شکل (3) یک نمونه از بالشتک الاستومری که سال­ها از عمر مفید آن می­گذرد نشان داده شده است. در اینگونه موارد چاره ­ای جز تعویض بالشتک وجود ندارد. بصورت کلی، در پل­ های قدیمی تعویض بالشتک الاستومری یکی از مراحل بهسازی پل­ ها محسوب می­شود.

                                                                          

                                                                                   شکل 3- خرابی بالشتک در اثر سپری شدن عمر مفید الاستومر

 

2-5- مشکلات موجود در نصب اولیه

در صورتی که ضوابط و استانداردهای مربوط به نصب بالشتک الاستومر رعایت نشود، نیاز به تعویض و ترمیم تکیه گاه الاستومری بیش­تر می­شود. بنابراین، نظارت بر نصب صحیح و زیرسازی مناسب و استفاده از مصالح مرغوب و بکارگیری نیروی متخصص از جمله فاکتورهایی هستند که می­توانند خطاها و مشکلات نصب اولیه را به مقدار قابل توجهی کاهش دهند. در شکل (4) خرابی تکیه­ گاه الاستومری به دلیل عدم رعایت اصول و ضوابط مربوطه به زیرسازی و عدم استفاده از لایه گروت در نصب اولیه نشان داده شده است.

                                                                              

                                                                        شکل 4- خرابی تکیه ­گاه الاستومری به دلیل عدم زیرسازی مناسب و عدم استفاده از لایه گروت

 

همانطور که قبلا نیز اشاره شد لایه گروت بایستی در هر دو جهت عریض ­تر از بالشتک درنظر گرفته شود تا در صورت لغزش احتمالی، بالشتک از کناره ­ها بیرون نزند. این مورد در شکل (5) نشان داده شده است. با لغزشی که اتفاق افتاده است، بالشتک از لایه گروت بیرون زده است که می­تواند مقدمات خرابی و ناپایداری تکی ه­گاه الاستومری را فراهم سازد.

                                                                            

                                                                                       شکل 5- لغزش بالشتک و بیرون زدگی از لایه گروت زیرین

 

3-5- مشکلات موجود در طراحی اولیه

در طراحی بالشتک الاستومر توجه به مقدار بارهای اعمالی از اهمیت بالایی برخوردار است. در اکثر مواقع لغزش تکیه­ گاه­ های الاستومری بدلیل عدم درنظرگیری حداقل بار فشاری بر روی الاستومر می­باشد. مطابق با آیین نامه EN 1337-3 ]3[ حداقل بار فشاری بر روی بالشتک برای جلوگیری از لغزش تکیه­ گاه برابر با 30 کیلوگرم بر سانتی­متر مربع می­باشد. در شکل (6) نمونه­ ای از تکیه­ گاه الاستومر که در اثر مشکلات موجود در طراحی اولیه از روی تکیه ­گاه لغزیده است نشان داده شده است. در اثر این لغزش لاستیک بالشتک نیز آسیب جدی دیده و کارایی خود را از دست می­دهد همچنین اتصال بین ورق فولادی و لاستیک نیز تحت تأثیر قرار می­گیرد.

                                                                            

                                                                                   شکل 6- لغزش بالشتک بدلیل عدم درنظرگیری حداقل بار فشاری در طراحی اولیه

 

4-5- مشکلات موجود در پروسه ­ی ساخت

همانطور که پیش­تر نیز اشاره شد در صورتی که استانداردهای لازم در ساخت بالشتک رعایت نشود، بعد از نصب بالشتک و بعد از سپری شدن زمان اندک تحت کوچک ترین بار عیب ­های موجود خود را نشان می­دهند. از جمله­ این عیوب میتوان به عدم چسبنگی کافی و مناسب بین لایه­ های لاستیک و ورق فولادی، عدم استفاده از مصالح مرغوب، عدم ولکانیزاسیون مناسب و ... اشاره نمود.

در شکل­ های (7) تا (9) چندین مورد از عیوب مذکور از جمله موجدار شدن لایه ­ها، جدایی لایه­ های لاستیک و ورق و جنس نامرغوب به وضوح نشان داده شده است.

                                                                                

                                                                                   شکل 7- موجدار شدن بالشتک و جدایی لایه لاستیک و فولاد بدلیل عدم چسبندگی مناسب

 

                                                                               

                                                                                                شکل 8- خرابی لاستیک بدلیل استفاده از جنس نامرغوب

 

                                                                             

                                                                                            شکل 9- جدایی لایه لاستیک و فولاد بدلیل عدم چسبندگی مناسب

 

5-5- اعمال بارهای نامتعارف و اتفاقی

در پاره ­ای از موارد ممکن است بالشتک الاستومری تحت تأثیر بارهای اتفاقی از جمله برخورد شیء تیز با بالشتک یا ذوب بالشتک در اثر جوشکاری در نزدیک آن و یا زمین لرزه با شدت بالا قرار گیرد. در اثر زلزله تغییرمکان بالایی به سازه اعمال می­گردد و سبب لغزش بالشتک می­گردد. در اثر اعمال بار جانبی با شدت بالا علاوه بر لغزش بالشتک، احتمال خرابی کلی و شکست تکیه­ گاه نیز وجود دارد. در شکل (10) لغزش بالشتک الاستومری بر روی تکیه ­گاه نشان داده شده است.

                                                                              

                                                                                      شکل 10- لغزش بالشتک الاستومری تحت بارهای اتفاقی از جمله زمین لرزه

 

در بعضی موارد مشاهده می­شود که در اثر انبساط و انقباض یا بارهای ترافیکی، بالشتک تغییرشکل داده است. در این گونه موارد بعد از بررسی تغییرشکل مجاز بالشتک مطابق با آیین ­نامه ­های مربوطه با مقدار مشاهده شده مقایسه می­گردد و از لحاظ  خرابی نیز به صورت دقیق وارسی می­شود. چنانچه تغییرشکل­ ها در محدوده مجاز باشند و خرابی در بالشتک مشاهده نشود، نیازی به تعویض الاستومر نیست. در چنین حالتی برای مدت کوتاهی از روی بالشتک باربرداری می­شود تا تکیه ­گاه الاستومری به حالت اولیه خود بازگردد سپس بارگذاری مجدد بر روی بالشتک انجام می­گردد.

 

6-5- مطالعه­ ی موردی تعویض بالشتک الاستومری

در شکل (11) یک بالشتک الاستومر بعد از تغییرشکل ناشی از انبساط و انقباض و بارهای ترافیکی نشان داده شده است.

                                                                           

                                                                               شکل 11- تغییرشکل ایجاد شده در بالشتک الاستومری در اثر انبساط و انقباض و بارهای ترافیکی

 

مطابق با شکل (11) ممکن است تحت اثر انبساط و انقباض، تغییرشکل جانبی در بالشتک الاستومری ایجاد گردد. در این گونه موارد بایستی ابتدا بصورت دقیق تمام قسمت ­های بالشتک از لحاظ خرابی و بریدگی وارسی گردیده و سپس این تغییرشکل جانبی با تغییرشکل مجاز الاستومر مقایسه گردد. در ادامه نحوه محاسبه تغییرشکل مجاز الاستومر بیان گردیده و با مقدار مشاهده شده مقایسه می­گردد.

 

1-6-5- محاسبه تغییرشکل مجاز مطابق با آئین نامه DIN 4141:

مطابق با آیین نامه DIN 4141  [2] مقدار تغییرشکل جانبی مجاز برای بالشتک الاستومر متأثر از ضخامت مؤثر لاستیک (T) و بعد کوچک بالشتک (a) بوده و مطابق با رابطه زیر بدست می­آید:

                                                                         

مشخصات ابعادی بالشتک الاستومری در شکل (12) نشان داده شده است.

                                                                                  

                                                                                                   شکل 12- جزئیات لایه ­های الاستومر و ابعاد پلان

 

برای بالشتک به ابعاد 500x600x204 (میلی­متر)، که دارای ضخامت مؤثر لاستیک 148 میلی­متر و بعد کوچک 500 میلی­متر می­باشد، مقدار تغییرشکل مجاز بصورت زیر محاسبه می­گردد:

                                                                   

تغییرشکل مجاز برابر است با:

                                                                               

میزان تغییرشکل مشاهده شده: 50 میلی متر

میزان تغییرشکل مجاز مطابق با آیین نامه DIN 4141 : 89.4 میلی متر

                                                                              

تغییرشکل مشاهده شده 56 درصد تغییر شکل مجاز می­باشد. با توجه به اینکه تغییرشکل در محدوده مجاز بوده و خرابی در بالشتک مشاهده نشد، لذا نیازی به تعویض بالشتک نبوده و کافی است که بمدت کوتاه باربرداری شود تا تغییرشکل به حالت اول برگشته و سپس بارگذاری مجدد بر روی بالشتک انجام شود.

 

2-6-5- محاسبه نیروی جک و چیدمان صحیح جک

استفاده از جک ­ها با ظرفیت کافی برای بلند کردن عرشه یکی از مهمترین مراحل در تعویض و ترمیم تکیه­ گاه­ های الاستومری بحساب می­آید. ابتدا از طریق نقشه ­های موجود مقدار وزن عرشه که بر روی بالشتک سوار شده است محاسبه می­گردد. با توجه به مقدار وزن مورد نظر تعداد و ظرفیت جک­ های مورد نیاز برای بلند کردن عرشه از روی بالشتک محاسبه می­گردد. لازم به ذکر است با توجه به اینکه ترافیک عبوری از روی عرشه همچنان ادامه دارد لذا بایستی از ضریب اطمینان بالایی برای محاسبه تعداد و نیروی جک ­ها استفاده گردد. در مطالعه ­ی موردی در این گزارش از چهار عدد جک 220 تنی که مجموعا 880 تن ظرفیت دارند برای بلند کردن عرشه با وزن 500 تن استفاده شده است.

نکته مهم دیگری که بایستی به آن توجه گردد، عملیات بالابری بصورت سنکرونیزه انجام شود بعبارت دیگر بلند کردن عرشه با اعمال نیروی همزمان به جک ­ها در زمان واحد صورت گیرد. در این صورت نیروی جک ­ها بصورت متعادل به عرشه اعمال شده و تمامی جک ­ها به یک اندازه تحت نیروی وزن ناشی از عرشه و ترافیک عبوری قرار می­گیرند.

در شکل­ های (13) و (14) نحوه چیدمان جک ­ها در دو طرف بالشتک الاستومر و اعمال همزمان نیرو نشان داده شده است.

                                                                               

                                                                                                         شکل 13- چیدمان جک ­ها در اطراف بالشتک

 

                                                                             

                                                                                                        شکل 14- اعمال نیروی همزمان به گروه جک ­ها

 

در جاگذاری جک­ ها بایستی از ورق­ های با ابعاد نسبتا بزرگ استفاده گردد تا از پانچ احتمالی عرشه جلوگیری شود. با توجه به زیاد بودن وزن عرشه پل و کم بودن ابعاد جک­ ها امکان برش پانچ در عرشه­ ی پل وجود دارد. (شکل 15).

                                                                      

                                                                                شکل 15- استفاده از ورق­ های با ابعاد بزرگ در بالا و پایین جک برای جلوگیری از برش پانچ

 

بعد از تثبیت جک ­ها و جاگذاری ورق ­های بالا و پایین آن، نیروی مورد نظر به جک ­ها اعمال شده و عرشه از بالشتک جدا می­شود. با توجه به اینکه ترافیک روی پل در هنگام اعمال نیرو همچنان ادامه دارد لذا بایستی مقدار بلند شدگی عرشه به اندازه­ ای باشد که به آسفالت روی عرشه و همچنین درز انبساط پل آسیبی وارد نکند. شکل­ های (16) و (17) جدا شدن بالشتک الاستومری از عرشه بعد از اعمال نیروی جک را نشان می­دهد.

*** لازم به ذکر است که در تمامی مراحل از جمله کارگذاری جک ­ها، آماده ­سازی سطوح، کارگذاری ورق ­های پانچ، اعمال نیروی جک، بالا بردن عرشه ­ی پل، انجام بازرسی­ های چشمی، ترمیم لایه ­ی گروت و بارگذاری مجدد بایستی تمامی نکات ایمنی رعایت شده و از افراد خبره و مجرب برای این منظور استفاده گردد تا از حوادث احتمالی جلوگیری گردد.

                                                                      

                                                                                                       شکل 16- جدا شدن بالشتک از عرشه ­­ی پل

 

                                                                     

                                                                                                         شکل 17- جدا شدن بالشتک از پایه­ ی پل

 

مشاهده می­شود بعد از اینکه عرشه توسط جک­ ها بالا برده شد مقدار تغییرشکل موجود در بالشتک از بین  رفته و بالشتک به حالت اول خود باز می­گردد (رفتار الاستیک).

با توجه به اینکه وزن قابل توجه ی روی بالشتک سوار می­باشد لذا در هنگام بلند کردن عرشه امکان خرابی و پوکیدگی لایه گروت وجود دارد. در این صورت بایستی قبل از بارگذاری دوباره، لایه­ ی گروت ترمیم شده و بعد از تمیز کاری لایه ­ی بالا و پایین بالشتک، نیروی جک ­ها را به آرامی حذف کرده و عرشه بر روی الاستومر قرار بگیرد. در شکل (18) خرابی لایه گروت بعد از اعمال نیروی جک نشان داده شده است.

                                                                      

                                                                                              شکل 18- خرابی لایه­ ی گروت زیرین بالشتک در اثر بلند کردن عرشه

 

6- نتیجه ­گیری

بالشتک الاستومری به دلیل انعطاف­ پذیری برشی مناسب،  به صورت گسترده ­ای به عنوان جداساز مورد استفاده قرار می­گیرد. با توجه به افزایش استفاده از بالشتک­ های الاستومری، نیاز به ارائه­ ی برنامه­­ ی جامع برای بازرسی دوره­ ای و نگهداری و همچنین آموزش روش ­های نصب و تعویض این تکیه ­گاه­ ها اهمیتی دو چندان پیدا می­کند. در این گزارش در ارتباط با نگهداری و بازرسی بالشتک­ های الاستومری و همچنین نحوه­ ی نصب صحیح این المان مورد بررسی قرار گرفته و سپس یکی از روش­ های تعویض این المان مهم بررسی گردید. علاوه بر آن، نکات مهم در نحوه­ ی آماده­ سازی و چیدمان جک­ ها و همچنین محاسبه ­ی نیروی جک ­ها و اعمال نیروی جک ­ها که از اهمیت بالایی نیز برخوردار می­باشد، مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بازرسی های قبل و بعد از بلند کردن عرشه ­ی پل بررسی شده و در قالب یک مطالعه­ ی موردی ارائه گردید.

 

************** کپی برداری از این مقاله با ذکر مرجع بلامانع می باشد **************

مراجع

]1 .[کاربرد تکیه­ گاه­ های الاستومر در ساختمان های لرزه جدا. دکتر ابولفضل حسنی، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، شماره نشریه: ک-340 ، سال 1381.

[2]. DIN 4141-14. STRUCTURAL BEARINGS - LAMINATED ELASTOMERIC BEARINGS - PART 14. DESIGN AND CONSTRUCTION.

[3]. EN 1337-3. STRUCTURAL BEARINGS – PART 3: ELASTOMERIC BEARING.

 

#نئوپرن

#بالشتک الاستومری

#عملیات لیفت

#نصب و تعویض

 

استرونگ هلد ایران

توسط استرونگ هلد ایران

طراح و مجری سازه های پیش تنیده

در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید!